توصیف مختصری از منطقه :
قله فینسک آخرین قله و از بکرترین نقاط خط الراس نرو به شمار میرود که خود خط الراس نرو از رشته کوه های اصلی البرز شرقی و از بکرترین مناطق استان مازندران و مرز بین این استان و استان سمنان میباشد. این خط الراس به خاطر صخره ای بودن قله ها و تند بودنشیب دامنه هایش اکثر کوهنوردان یا کوهنوردنماها را از خود دور نموده است که جای مناسبی را برای حیاط وحش به وجود آورده و همچنین گیاهان و جانوران توانسته اند به راحتی دور از انسانهایی که طبیعت را درک نکرده اند در این منطقه به زندگی خود ادامه دهند.
طبق تقسیمات جغرافیایی کشوری، غار– قلعه دیوخانه در استان مازندران، شهرستان ساری، منطقه ی چهاردانگه و در 20 کیلومتری شهر کیاسر حد فاصل روستای چهاررودبار و بنده بن، داخل درهایی به نام "ارگت دره" واقع میباشد.
این منطقه چون جزو مناطق حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش استان مازندران میباشد برای اینکه محیط بانان از ورود شما به منطقه جلوگیری نکنند میبایست مجوز از منابع طبیعی هم به همراه خود داشته باشید.
پوشش گیاهی این منطقه جنگلی "درختان هیرکانی" است و حیواناتی از قبیل خرس، پلنگ، گرگ، کل و بز، گوزن، شوکا, مارهای البرز, عقاب طلایی، دیگر پرندگان و ... در این منطقه پناه گرفتند.
شرح برنامه شناسایی و گشایش :
در تاریخ 2/11/88 کمیته غارنوردی شهرستان ساری تصمیم برآن گرفت که شناسایی در منطقه بندبن، ارگت دره به عمل آورد که تیم اعزامی به منطقه متشکل از کمیل قاسم پور (مسئول کمیته) ، محمد آهنگر (سرپرست برنامه) ، سعید ایمان دوست و آرمان مضفری (اعضای تیم) بوده.
گروه برای شناسایی و گشایش مسیر غار- قلعه "دیو خانه" از شهرستان ساری، ساعت 5:30 حرکت خود را اغاز کرد و بعد از 1 ساعت به 5 کیلومتری شهر کیاسر و وارد جاده فرعی روستای لالا شد که در مسیر از روستاهایی چون لالا، خلرد،صنام گذشته و به دوراهی رسید که سمت چپ به سمت روستاهایی چون ایلال، آغوزگاله و بالاده و ... و سمت راست به روستای سعید آباد و در ادامه مسیر با عبور از رودخانه به روستای گل باغ، چهاررودبار که قبل از روستای بندبن، مقابل ارگت دره فضای نسبتا بازی در کنار سفیدرود قرار دارد که پایان مسیر ماشین رو و محل شروع کوهپیمایی می باشد ولی تیم برای دریافت اطلاعات بیشتر و هماهنگی با محیط بانی منطقه وارد روستای بندبن شد که در روستای بندبن گروه با یکی از محیط بانان منطقه حفاظت شده آشنا شد که سرپرست گروه اطلاعات لازم را برای آشنایی بیشتر با منطقه از ایشان دریافت کرد. گروه بعد از چند دقیقه توقف به ارگت دره بازگشت و عازم منطقه شد. بعد از عبور از روی پل چوبی روی رود خانه ی سفید رود و 10 دقیقه پیاده روی در امتداد دره ی "ارگت دره" مسیر از وجود درختان بلند به درختچه ها تغییر شکل داده که در همین نقطه مسیر خود را به سمت چپ تغییر جهت دادیم که شروع مسیر صخره ای بوده که گروه را مجبور به دست به سنگ شدن و استفاده از طناب کرد.بعد از حدود 2 ساعت عبور از مسیرهای صخره ای و پر شیب گروه به نزدیکیه دهانه ی غار-قلعه ی دیو خانه رسید. نمای بیرونی غار بسیار زیبا بودو زیباتر از همه چیزی بود که همه ی اعضای گروه از دیدن آن حیرت زده شده بودند و آن باز هم هنر معماری در دوران ایران باستان خود را در مقابل ما به معرض نمایش گذاشته بود و آن دیوار ساروجی بوده که دهانه غار را پوشانده بود.
به دلیل پرتگاهی بودن مسیر، دسترسی به دهانه ی غار کمی مشکل بود که اینجا هم کمیل مانند اوایل مسیر از طناب برای حمایت اعضای گروه استفاده کرد که کل اعضا توانستند به پای دهانه غار برسند و از پنجره سمت راست بنا وارد غار شوند.
بعد از چند دقیقه استراحت گروه به یاداشت کردن اطلاعات و اندازه گیری ابعاد غار پرداخت که بعد از تکمیل اطلاعات و خوردن غذای مختصر، حدود ساعت 2:30 گروه آماده ی برگشتن شد در میانه ی راه برای گرفتن عکسهای بیشتر از منطقه و ثبت اطلاعات کافی از فضای اطراف غار و پیدا کردن راهای بیشتر دسترسی به دهانه ی غار یکی از اعضای گروه (محمد اهنگر) کوله و طناب خود را پیش گروه گذاشت و دوربین به دست به طرف بالای دره حرکت کرد که حدود 20 متری از اعضا فاصله گرفت که در انتهای دره به صورت غیره منتظره ای با یک خرس قهوه ای که در 2 متری او بود روبرو شد و بعد از نعره کشیدن خرس به سرعت خود را به گروه رساند.گروه که با شنیدن صدای نعره ی خرس و دیدن صورت رنگ پریده و مات شده ی محمد حالی بهتر از حال خود او نداشت با برداشتن تجهیزات به سرعت شیب تند مسیر غار را پیمودند و خود را به عمق ارگت دره رساندند. این ماجرا تا پایان روز موضوع صحبتها و گاهی خنده ی گروه شد.
در انتهای مسیر شیب دار، گروه مجبور به فرود با طناب شد که کمیل برای کارگاه فرود از بوته های منطقه استفاده کرد که همه ی اعضای گروه توانسته اند فرود موفقی را به طول 15 متر انجام دهند.
در نهایت گروه در نزدیکی ماشین جای مناسبی را برای صرف نهار انتخاب کرد و بعد از خوردن نهار در حدود ساعت 4:30 سوار ماشین شد و به سمت شهرستان ساری حرکت کرد.
توصیف مختصری از داخل غار :
غار در داخل صخره واقع شده است که دهانه آن به ابعاد 8/5*7 متر که نمای بیرونی آن دیوار ساروجی پوشانده شده بود که شامل یک در که در وسط دهانه و چندین پنجره کوچک و بزرگ که شکل دو تا از پنجره ها به صورت عجیبی با پنجره های دیگر متفاوت بود.
می توانید با عبور از پنجره سمت راست بنا، وارد غار شوید که داخل غار هم به صورت یک فضای گنبدی شکل بوده که ابعاد آن 11/8.5 متر و ارتفاع سقف در مرکز 6 متر می باشد.
در انتهای فضای غار حفره ای وجود دارد که چاهی به شکل بیضی با جداره های ساروجی و عمق آن 4.5 متر بوده که در زمان باستان به چه منظور از آن استفاده میکردند نامشخص بود.
در و پنجره های دیواره ساروجی دهانه غار در وسط دهانه قرار دارد و طاق بزرگی در زیر در ورودی وجود دارد که پایین ترین نقطه این طاق دریچه کوچکی قرار دارد که استفاده این فضا هم برای ما نامعلوم بود.نکته مهم آنکه فضله ی کبوتر در همه جای غار به چشم میخورد که باعث شده ، هوای داخل غار کمی گرفته باشد
تیم شناسایی و گشایش: کمیل قاسمپور ، محمد آهنگر ، سعید ایمان دوست ، آرمان مضفری ـ 1388
گزارش و عکس از : کمیل قاسم پور
