توصیف مختصری از منطقه:
قله زیبای شاهدژ که همچون نگینی پر تلالو در بستر زمردین البرز سبز می درخشد و نماد و سمبل ایستادگی و راست قامتی و سربلندی برای مردم روستای بالاده که در دامنه جنوبی آن زندگی می کنند، می باشد، از جذابیت های وصف ناپذیری برخوردار است و در گوشهگوشه اطراف آن نیز زیبایی های دیگری نهفته است.
طبق تقسیمات جغرافیایی کشوری، غار کالم مال در منطقه چراگاه های (مراتع) روستای بالاده در بخش چهاردانگه ساری واقع شده است.
از چشم
اندازهای اطراف دهانه تخته سنگی قرار دارد که بسیار بزرگ به ارتفاع سه متر و به
مساحت 10 متر مربع وجود دارد که برف و یخ و باران در گذر زمان بسیار دراز، آن را
به صورت شیاردار در آورده است که از جذابیت های طبیعی آن است.
در چشم
انداز بیرون غار، رشته کوه زیبای چهارنو و روستای بالاده در جنوب، دشت تر کاچال و
روستای واوسر و کمی دورتر کوه های خشک سمنان و دامغان در جنوب غربی، قله های سفید
کوه و مراد کوه در ضلع شرقی، دشت ولمت و در دوردست ها قلل گچ چال در ضلع شمالی،
کوه شیت و دشت دن نشیر و خط الراس نرو و قله نزوا در ضلع غرب و
جنوب غربی و در دور دست ها البرز مرکزی کاملا
قابل رویت می باشد. در فصل زمستان مناطق نام برده شده کاملاً از برف سفید پوش می
شود.
در گذشته
هایی نه چندان دور، آغل دام های اهالی بالاده در این منطقه بوده و در زبان
بالادهی، «کالُم» به آغل حیوانات و «مال» به معنای جا و مکان گفته می شود از این روی
این غار به «غار کالم مال» شهرت پیدا کرده است.
سرپرست برنامه: عین اله آزموده
مسئول فنی: کمیل قاسم پور
محل دسترسی: ساری - کیاسر – جاده فرعی معدن قبل روستای عالیکلا – بعد معدن ، گردنه – صعود از یال شرقی به سمت قله شاهدژ - غار «کالُم مال» یکی از زیبایی های قله شاهدژ (2802 متر) است که در 200 متری شیب دامنه شرقی و در ارتفاع 2722 متری قله قرار دارد. غار در محیطی تقریباً مسطح نسبت به موقعیت شیب دار دامنه های شرقی قله شاهدژ واقع شده و در 50 متری شمال آن زمینی مسطح و کمی گود نسبت به اطرافش به مساحت 500 متر مربع قرار دارد و نفوذ آب به داخل خاک و سنگهای آهکی این مکان باعث بوجود آمدن غار شده است.
مختصات دهانه: N 36 17 19 - E 53 53 59
ارتفاع از سطح دریا: 2722 متر
نوع غار: آهکی
وجود غارهای دیگر: بله
رسوبات فیزیکی: ریزش سقف و وجود سنگ های بزرگ و کوچک در کف چاه ها
موجودات داخل غار: خفاش و حشرات
دمای داخل غار: بین 15 درجه
دسترسی به آب: وجود ندارد و باید به اندازه کافی آب شرب با خود برد.
نفرات شرکت کننده:
تیم شناسایی: عین ا... آزموده و کمیل قاسمپور ـ 1386
تیم گشایش کامل: کمیل قاسمپور ، داوود لشکری ، محمد آهنگر ، بهرام سیادتی ، حدیث نظر زاده ، آمینا میرجانی ـ 1388
شرح برنامه شناسایی و گشایش :
در حدود 30 سال قبل از این غاز چیزهایی از چوپانان بالاده می شنیدیم ولی اولین بار در تابستان سال 1376 جهت ضبط برنامه مستند تلویزیونی «ایران زمین» برای شبکه سوم همراه اکیپ تلویزیونی (عین اله آزموده، حاج عیسی بلوکات، مرحوم حاج محمد رضایی، محمد آتنی مفرد و آقای صادقی) به درون این غار رفتیم و از آن تصاویری زیبا ضبط کردیم. این مستند در سال 7-1376 و پس از آن بارها از شبکه سه سیما و شبکه ماهواره ای جام جم پخش شده است.
در داخل غار فضای بزرگی به سوی شمال شرقی و با شیبی تند به سوی پایین قرار دارد که به علت تاریکی مطلق و لغزنده بودن، بدون وسایل مجهز غارنوردی امکان ادامه مسیر وجود ندارد که در 12 مرداد ماه 1386 بار دیگر در مسیر صعود به قله شاهدژ تیمی متشکل از کوهنوردان بالاده و با همراهی کمیل قاسم پور از گروه کوهنوردی چکاد ساری که خود اهل بالاده و از کوهنوردان فنی می باشد تصمیم بر آن گرفتیم که پس از 10 سال دوباره وارد این غار بشویم و برای اولین بار بخشی از این غار و عمق آن را مشاهده کنیم که کمیل قاسم پور توانست با به همراه داشتن تجهیزات فنی به عمق 50 متری غار کالوم مال فرودی موفق انجام دهد.
از خصوصیات خاص این غار رطوبت بالای آن می باشد به دلیل آنکه غار در ارتفاع 2722 متر می باشد و شرایط جوی منطقه شاهدژ اکثر اوقات مه گیر و در ماه های سرد سال همراه با بارش برف و تگرگ و باران می باشد. و در سال تنها ماهی که می توان به راحتی وارد غار شد و از جانداران کوچک و رطوبت و خیس و گلی بودن داخل غار دوری کرد ماه شهریور و مهر می باشد. به همین خاطر برای گشایش کامل غار توانستیم در سال 1387 تیمی به سرپرستی کمیل قاسم پور و با همراهی کوهنوردانی چون داود لشکری و حدیث نظر زاده، بهرام سیادتی و محسن اسدی غار کالم مال را برای اولین بار کاملاً گشایش نماییم.
توصیف مختصری از داخل غار :
ورودی غار
به صورت دهانه چاهی به قطر 80 سانتیمتر رو به آسمان در سطح زمین و در میان تخته
سنگ ها قرار دارد که یک انسان به سختی وارد آن می شود.
از ورودی غار تا کف آن در حدود 6 متر ارتفاع داشته که نیاز چندانی به تجهیزات خاص
ندارد که می توان با طناب انفرادی فرود رفت. با رسیدن به انتهای چاه اول که در این قسمت از غار به
علت ریزش سقف در سالهای اخیر این تالار پر شده است که برای رسیدن به دهانه چاه دوم
مسیر پلکانی به سمت شمال ـ شمال شرق و رو به پایین که به طول 7 متر می باشد را از
انتهای چاه اول تا اول چاه دوم از طناب
حمایت گرفته و با همان طناب از چاه دوم فرود رفت. چاه دوم (عمق 9 متر) از سقف مرتفع و پوشیده از بلورهای آهکی بسیار
زیبا (استلاکمیت ـ استلاکتیت) بوده و کف آن از خاک و سنگ های آهکی می باشد. سمت
راست چاه دوم مسیر پلکانی وجود دارد که ما را به سمت چاه سوم هدایت می کند که این
مسر پلکانی به سمت شمال شرق و به طول 6 متر می باشد. با رسیدن به چاه
سوم می توان با ادامه طناب ثابت اول به انتهای چاه سوم رفت یا در آن قسمت از طناب
دیگری به صورت کارگاه بلوک استفاده نمود که چاه سوم را به عمق 13 متر فرود رفت. انتهای
چاه سوم به شکل راه رویی بوده که ابعاد آن 80/1 در 10 متر می باشد، این راه رو به
دو مسیر جنوب شرقی و شرقی ـ شمال شرقی تقسیم می شود که از انتهای راهرو یک مسیر
پلکانی و رو به بالا را به طول 9 متر طی نموده که ما را به سمت دهلیز و چاه جنوبی
هدایت می کند. که این چاه هم به عمق حدود 15 متر و در انتهای چاه مسیر به حدی
باریک می شود که انسان توانایی عبور از آن را ندارد و سمت دیگر راه رو انتهای چاه
سوم به سمت شرق ـ شمال شرقی ما را هدایت می کند که در اول مسیر یک چاه 6 متری که
در ادامه آن با پیمایش مسیری به طول 15 متر به انتها می رسید و در ادامه مسیر شرقی
به تالاری با سقف مرتفع و پوشیده از بلورهای آهکی بسیار زیبا که زیبا ترین نقاط
غار به شمار می آید. در ادامه مسیر یک مسیر پلکانی رو به بالا به سمت شرق طی نموده
که باز هم مسیر همانند چاه جنوبی به حدی باریک و تنگ می شود که نمی توان از آن
عبور کرد.
گزارش مختصر از برنامه rigging غار چاهی کالم مال:
با توجه به فراگیر شدن ورزش غارنوردی و افزایش علاقه مندان به این رشته بخصوص غارهای چاهی، تصمیم گروه بر این شد که چاه های غار کالم مال در تاریخ 16 خرداد 96 ایمن و رول کوبی شوند
نفرات تیم ریگینگ: کمیل قاسم پور – عباس علی پور – جابر سبک روح – کاوه آتنی
«فرود تمام چاه ها پیوسته میباشد»
کارگاه ها :
چاه اول (دهانه): 2 عدد بولت 10 و در پایین چاه، ریبلی برای گرفتن حمایت و فرود قسمت پلکانی بین چاه اول به دوم و رفتن بروی کارگاه دوم
چاه دوم: 2 عدد بولت 10 بروی سقف و در پایین چاه، ریبلی برای گرفتن حمایت و فرود قسمت پلکانی بین چاه دوم به سوم
چاه سوم: به دلیل سست و نرم بودن سنگ امکان کوبیدن رول به سیستم اس ار تی نبوده و به همین خاطر از ریبلی پایین چاه دوم (اول مسیر پلکانی) و گرفتن بلوک سمت راست ریبلی به عنوان کارگاه، فرود چاه سوم را انجام دهید و در قسمت شروع چاه حتما از محافظ طناب استفاده کنید
از ادامه طناب برای رفتن مسیر پلکانی کوتاه به سر چاه چهارم استفاده کنید
چاه چهارم- شرقی: دوعدد بولت 10 و کارگاه بصورت وایی هنگ
چاه چهارم- جنوبی: بلوک سنگ و حتما محافظ طناب به همراه داشته باشید
«تمامی صفحه پلاک های غار جمع آوری شده است»
